Βιοκλίνες

Βιοκλίνες και Απορρύπανση επιβαρυμένων αποβλήτων γεωργικής προέλευσης από φυτοπροστατευτικές ουσίες

Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα της προστασίας των υπόγειων και επιφανειακών υδάτινων πόρων από τη χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Η έγκριση και άδεια χρήσης των ΦΠ από την ΕΕ απαιτεί τη διεξαγωγή μακροχρόνιων μελετών σε ότι αφορά την επικινδυνότητα των ουσιών αυτών στο περιβάλλον, στον άνθρωπο καθώς και στο αγροτικό οικοσύστημα γενικότερα κατά τη διάρκεια της χρήσης τους από τους γεωργούς. Η ρύπανση των υδάτινων πόρων με ΦΠ προκαλείται από μη σημειακές και σημειακές πηγές. Πειραματικά δεδομένα από χώρες τις Βόρειας Ευρώπης αποδεικνύουν ότι, το πλύσιμο των ψεκαστήρων αποτελεί σημαντική σημειακή πηγή ρύπανσης με ΦΠ. Η μετασυλλεκτική μεταχείριση των φρούτων που περιλαμβάνει την εμβάπτιση τους σε υδατικά διαλύματα που περιέχουν ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις μυκητοκτόνων αποτελούν επίσης σημαντικές πηγές σημειακής ρύπανσης των υδάτινων πόρων με ΦΠ. Έτσι τα απόβλητα αυτά περιέχουν ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις ΦΠ και ως εκ τούτου η ασφαλής διαχείριση τους αποτελεί σημαντικό στοιχείο προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και της δημόσιας υγείας.

Η απορρύπανση αυτών των αποβλήτων μπορεί να γίνει με την εγκατάσταση στον αγρό βιοφίλτρων τα οποία ονομάζονται και «βιοκλίνες». Οι βιοκλίνες ουσιαστικά είναι ορύγματα στο έδαφος τα οποία πληρώνονται με βιομίγμα από έδαφος/άχυρο/τύρφη σε αναλογία κατά όγκο 25/50/25 % και στην επιφάνεια των οποίων τοποθετούνται ράγες επί των οποίο τοποθετείται ο ψεκαστήρας έτσι ώστε τα νερά από το πλύσιμο τους να καταλήγουν στην φυτοκαλυμένη βιοκλίνη. Η ικανότητα των βιοκλινών να απορρυπαίνουν αυτά τα απόβλητα από ΦΠ στηρίζεται από την μεγάλη βιολογική δραστηριότητα που τα χαρακτηρίζει καθώς επίσης και στην υψηλή τους προσροφητική τους ικανότητα. Το μοντέλο αυτό παρουσιάζει όμως διάφορες παραλλαγές ανάλογα με τις ανάγκες και τις συνθήκες της κάθε περιοχής.

Στο ερευνητικό έργο «BIOBEDS» διετούς διάρκειας που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας της Κυπριακής Δημοκρατίας στοχεύει στην δημιουργία πρότυπων «βιοκλινών» προσαρμοσμένων στις περιβαλλοντικές και κλιματολογικές συνθήκες της Κύπρου καθώς και στις γεωργικές πρακτικές που ακολουθούνται έτσι ώστε να μειωθεί η ρύπανση του περιβάλλοντος από υπολείμματα ΦΠ. Για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος συνεργάστηκαν 4 φορείς με σημαντική πείρα σε τέτοιου είδους μελέτες.